Zgryz krzyżowy jest wadą ortodontyczną, która występuje zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Charakteryzuje się ona nieprawidłowym zachodzeniem na siebie górnych i dolnych zębów. Zgryz krzyżowy najczęściej występuje kiedy górna szczęka jest nieco węższa w stosunku do żuchwy. Rozróżniamy kilka rodzajów tej wady oraz kilka stopni zaawansowania.

Niestety zgryz krzyżowy, jak każda wada zgryzu, powoduje wiele nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej. Skutki nieleczenie mogą być bardzo poważne, a negatywny wpływ odczujemy również w innych obszarach funkcjonowania organizmu. Najczęściej wady zgryzu można zdiagnozować już w bardzo młodym wieku, więc warto udać się na kontrolę jak najwcześniej. Ortodonta ma możliwość podjęcia działań, które zahamują rozwój wady albo całkowicie ją wyleczą.

Należy też pamiętać, że wady zgryzu są nie tylko problemem estetycznym, ale przede wszystkim zdrowotnym. Pacjenci w zaawansowanym stadium skarżą się na paradontozę, bóle głowy, problemy z oddychaniem, mówieniem, a nawet jedzeniem. Oznacza to, że w przypadku leczenia ortodontycznego czas działa na naszą niekorzyść i nie warto zwlekać z wizytą w gabinecie.

Zgryz krzyżowy – przyczyny

U pacjenta ze zgryzem krzyżowym widzimy zęby, które zachodzą na siebie odwrotnie. Oznacza to, że dolne zęby przykrywają te górne. Przyczyny pojawienia się tej wady zgryzu nie zawsze są jasne i możliwe do określenia, ale bardzo często są to wady genetyczne, problemy podczas ciąży, ssanie smoczka i palca w okresie dziecięcym, długie karmienie butelką, przyjmowanie niektórych leków w zbyt dużych ilościach, zgrzytanie zębami czy niepoprawne wypełnienie zębów u stomatologa.

Kluczową rolę odgrywa też poprawna higiena jamy ustnej już od najmłodszych lat. Ogromne znaczenie mają zęby mleczne, ponieważ ich zaniedbanie może prowadzić do próchnicy, a w efekcie zęby stałe mogą zostać przesunięte. Oczywiście najlepszą profilaktyką są też regularne wizyty u stomatologa i kontrola ortodontyczna.

Zgryz krzyżowy – objawy

Wiele z objawów pacjent jest w stanie dostrzec gołym okiem i to powinno skłonić go do wizyty u specjalisty. Konkretna diagnoza jest możliwa tylko na podstawie zleconych zdjęć rentgenowskich i opinii lekarza ortodonty. Co zatem powinno być dla nas jasnym sygnałem do wizyty w gabinecie?

Bardzo często pacjent zauważy u siebie zaburzoną symetrię warg i nieprawidłowy ruch żuchwy. Innym z objawów może być też brak symetrii między górnymi i dolnymi zębami oraz zapadanie się górnej wargi. Nie wszystkie z tych objawów muszą występować jednocześnie, ale każdy z nich powinien być sygnałem alarmowym.

Rodzaje zgryzu krzyżowego

Możemy rozróżnić kilka rodzajów zgryzu krzyżowego. Różnica polega na ustawieniu zębów. Pierwszym rodzajem jest zgryz krzyżowy boczny częściowy. Zęby boczne dolne zachodzą na zęby górne z jednej lub obu stron.

Drugim rodzajem jest zgryz krzyżowy przedni częściowy. W tym przypadku to zęby przednie dolne nachodzą na zęby przednie górne.

Trzecim rodzajem jest zgryz krzyżowy całkowity. Łączy on w sobie dwa poprzednie rodzaje, ponieważ łuk zębowy dolny nachodzi całkowicie na łuk zębowy górny.

Zgryz krzyżowy – leczenie

W całym procesie leczenia zgryzu krzyżowego najważniejsza jest poprawna diagnoza na jak najwcześniejszym etapie rozwoju wady. Dzięki temu możemy osiągnąć szybkie efekty bez interwencji chirurgicznej, ponieważ nie zdążą pojawić się powikłania. Najbardziej efektywne jest leczenie zgryzu krzyżowego u dzieci.

U młodych pacjentów wystarczy zazwyczaj leczenie ortodontyczne odpowiednio dobranym aparatem. Faza rozwoju kości w młodym wieku nie została jeszcze zakończona, a dzięki temu lekarz na dużo większe możliwości. Najlepiej udać się na kontrolę po pojawieniu się wszystkich zębów mlecznych. Bardzo często u dzieci poniżej 10 roku życia stosuje się aparaty ruchome.

Niestety u dorosłych pacjentów leczenie zgryzu krzyżowego jest dużo bardziej skomplikowane ze względu na zakończony proces wzrostu kości szczęki. Najczęściej konieczna jest interwencja chirurgiczna. Właśnie dlatego tak ważne jest monitorowanie stanu zębów już od najmłodszych lat.

Zgryz krzyżowy – aparat

Jak wspomnieliśmy już wcześniej, u dzieci i młodzieży możliwe jest leczenie tej wady zgryzu aparatami ortodontycznymi. W bardzo młodym wieku stosuje się najczęściej aparaty ruchome, a u młodzieży sprawdzają się aparaty stałe. Dobór odpowiedniej metody leczenia zawsze zaproponuje lekarz ortodonta po wcześniejszym wywiadzie i szczegółowych badaniach dodatkowych.

Zgryz krzyżowy – ćwiczenia

W przypadku wielu wad zgryzu możliwe jest wykonywanie ćwiczeń, które będą bardzo wartościowym elementem całego procesu leczenia. Konkretne ćwiczenia warto skonsultować z lekarzem prowadzącym, który może też skierować pacjenta do specjalisty w tej dziedzinie. Ważne jest przestrzeganie wszystkich zaleceń, ponieważ tylko dzięki temu możemy uzyskać zadowalające efekty.

Zgryz krzyżowy przed i po

Efekty uzyskane dzięki leczeniu zgryzu krzyżowego są najczęściej spektakularne. Pacjent widzi ogromną zmianę, a dzięki temu znacznie poprawia się jego komfort życia. Do osiągnięcia takiego efektu niezbędny jest kontakt ze specjalistą oraz przestrzeganie wszystkich zaleceń.